El papa Urbano II y el origen de la Garcineida

Autores/as

  • Alberto González García Universidad Complutense de Madrid

DOI:

https://doi.org/10.3989/aem.2013.43.2.04

Palabras clave:

Urbano II, Garcineida

Resumen


Este trabajo pretende revisar las más recientes investigaciones académicas sobre la sátira latina del siglo XI llamada Garcineida, a fin de determinar su origen, autoría y credibilidad. El análisis de esta obra, así como de otras fuentes primarias y secundarias, nos lleva a dos interesantes conclusiones. Primero, a rechazar la teoría de un origen alemán y apreciar lo plausible de un origen hispánico cluniacense. En segundo lugar, planteamos la existencia de hechos que contrarían la imagen de Urbano II como un reformador inmaculado y permiten constatar que, a pesar de su virulencia, la susodicha sátira se basaba en una realidad.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Adcock, Fleur (ed.), Hugh Primas and the Archpoet, Cambridge, Cambridge University Press, 1994.

Alcocer, Rafael, Relaciones económicas entre los Reyes de España y Cluni, “Revista histórica: investigaciones, bibliografía, metodología y enseñanza de la historia” 1 (1918), pp. 161-168 y 201-209.

Atherton, Ian (ed.), Norwich Cathedral: Church, City, and Diocese, 1096-1996, Londres, Hambledon, 1996. PMCid:PMC1382971

Barlow, Frank, William Rufus, Los Angeles, University of California Press, 1983.

Barreiro Somoza, José, Ideología y conflicto de clases (siglos XI-XIII), Santiago de Compostela, Pico Sacro, 1977.

Bartolomé Martínez, Bernabé (ed.), Historia de las diócesis españolas 20 Iglesias de Burgos, Osma-Soria y Santander, Madrid, Biblioteca de Autores Cristianos, 2004.

Benito Ruano, Eloy; Villar Vidal, José Antonio, La Garcineida, “Medievalismo” 7 (1997), pp. 365-413.

Becker, Alfons, Papst Urban II (1088-1099), Stuttgart, Hiersemann, 1964-1968.

Berger, Élie, Notice sur divers manuscrits de la Bibliothèque Vaticane: Richard le Poitevin, moine de Cluny, historien et poète, Toulouse, Ernest Thorin, 1879.

Bishko, Charles Julian, Peter the Venerable’s Journey to Spain, “Studia Anselmiana” 40 (1956), pp. 163-175.

Bishko, Charles Julian, The Spanish Journey of Abbot Ponce of Cluny, “Ricerche di Storia Religiosa” 1 (1957), pp. 311-319.

Bishko, Charles Julian, Liturgical Intercession at Cluny for the King-Emperors of Spain, “Studia monástica” 3 (1961), pp. 53-76.

Bishko, Charles Julian, Fernando I y los orígenes de la alianza castellanoleonesa con Cluny, “Cuadernos de Historia de España” 47-48 (1968), pp. 31-135 y 49-50 (1969), pp. 50-116.

Bishko, Charles Julian, The Abbey of Santa Maria de Batres and the Cluniac Presence at Toledo from Alfonso VI to Alfonso VII, en Estudios sobre Alfonso VI y la reconquista de Toledo. Actas del II Congreso Internacional de Estudios Mozárabes (Toledo, 20-26 Mayo 1985), Toledo, Instituto de Estudios Visigótico-Mozárabes, 1988, vol. I, pp. 187-218.

Bodelón García, Serafín, Literatura latina de la Edad Media en España, Tres Cantos, Akal, 1989.

Bodelón García, Serafín, Maurilio Pérez, La Garcineida. Estudio y edición crítica con traducción, “Tiempo y sociedad” 6 (2011-2012), pp. 154-160.

Böhmer, Heinrich, Der sogenannte Serlo von Bayeux und die ihm zugeschriebenen Gedichte, “Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde” 22 (1897), pp. 701-738.

Böhmer, Heinrich (ed.), MGH Libelli de lite 3, Hannover, Hahn, 1897.

Cairns, Francis, The Addition to the Chronica of Richard of Poitiers, “Mittellateinisches Jahrbuch” 19 (1984), pp. 159-161.

Carriedo Tejedo, Manuel, Pelayo Tedóniz, obispo de León (1065-1085 y 1086-1087): ¿Autor de la 'Historia Silense?, en Fernández Catón, José María (coord.), Monarquía y sociedad en el reino de León: de Alfonso III a Alfonso VII, León, Centro de Estudios e Investigación San Isidoro, 2007, vol. II, pp. 395-456.

Charlo Brea, Luis, Maurilio Pérez González, La Garcineida. Estudio y edición crítica con traducción, “Euphrosyne” 31 (2003), pp. 579-81.

Cienfuegos García, Juan José, La Garcineida, Edición crítica y traducción, Sevilla, Universidad de Sevilla, 1981.

Cienfuegos García, Juan José, El aparte del teatro: de Terencio a la Garcineida, “Habis” 17 (1986), pp. 201-208.

Codoñer Merino, Carmen, La reforma gregoriana en los textos, en La reforma gregoriana y su proyección en la Cristiandad Occidental: siglos XIXII (Actas de la XXXII Semana de Estudios Medievales de Estella. 18 al 22 de julio de 2005), Pamplona, Institución Príncipe de Viana, 2006, pp. 451-476.

Constable, Giles, The Abbey of Cluny: A Collection of Essays to Mark the Eleven-Hundredth Anniversary of Its Foundation, Berlín, Lit, 2010.

Cowdrey, Herbert Edward John, The Cluniacs and the Gregorian Reform, Oxford, Oxford University Press, 1970.

Crozet, René, Le voyage de Urbain II et ses négotiations avec le clergé de France, “Revue Historique” 179 (1937), pp. 282-287.

Díaz y Díaz, Manuel Cecilio, Escritores eclesiásticos de la Alta Edad Media hispana (siglos VIII-XII), en Aldea Vaquero, Quintín; Marín Martínez, Tomás; Vives Gatell, José, (dirs.) Diccionario de Historia Eclesiástica de España II, Madrid, CSIC, 1972, pp. 849-855.

Díaz y Díaz, Manuel Cecilio, El "Liber Sancti Iacobi", Situación de los problemas, “Compostellanum” 32 (1987), pp. 359-442.

Defourneaux, Marcelin, Les français en Espagne aux XIe et XIIe siècles, París, Presses Universitaires de France, 1949.

Dolbeau, François, Maurilio Pérez, La Garcineida. Estudio y edición crítica con traducción, “Archivum Latinitatis Medii Aevi (Bulletin du Cange)” 59 (2001), pp. 325-330.

Duby, Georges, Economie domaniale et économie monétaire: Le budget de l'abbaye de Cluny entre 1080 et 1155, “Annales. Économies, Sociétés, Civilisations” 7 (1952), pp. 154-171.

Dümmler, Ernst (ed.), MGH Libelli de lite 1, Hannover, Hahn, 1891.

Erdmann, Carl, Mauricio Burdino (Gregório VIII), Coimbra, Universidade de Coimbra, 1940.

Falque, Emma, Los autores de la “Historia Compostelana”, “Habis” 15 (1984), pp. 157-171.

Férotin, Marius, Une lettre inédite de saint Hugues, abbé de Cluny, à Bernard d’Agen, archevêque de Tolède (1087), “Bibliothèque de l’école des chartes” 61 (1900), pp. 339-345. http://dx.doi.org/10.3406/bec.1900.452603

Férotin, Marius, Complément de la lettre de Saint-Hugues, abbé de Cluny, à Bernard d'Agen, archevêque de Tolède, “Bibliothèque de l’école des chartes” 63 (1902), pp. 682-686. http://dx.doi.org/10.3406/bec.1902.448122

Ferrari, Ángel, El cluniacense Pedro de Poitiers y la “Chronica Adefonsi Imperatoris” y el Poema de Almería, “Boletín de la Real Academia de¡ la Historia” 153 (1963), pp. 153-204.

Fletcher, Richard, Las Iglesias del Reino de León y sus relaciones con Roma en la Alta Edad Media hasta el Concilio IV de Letrán de 1215, en Fernández Catón, José María (dir.), El Reino de León en la Alta Edad Media VI, León, Centro de Estudios e Investigación San Isidoro, 1994, pp. 459-495. PMid:7837980

Fodale, Salvatore, Comes et legatus Siciliae. Sul privilegio di Urbano II e la pretesa Apostolica Legazia dei Normanni di Sicilia, Palermo, Universitá di Palermo, 1970.

Fornasari, Giuseppe, Tra assestamento disciplinare e consolidamento istituzionale: un’interpretazione del pontifi cato di Urbano II, en Kolmer, Lothar; Segl, Peter (eds.), Regensburg, Bayern und Europa: Festschrift für Kurt Reindel zum 70, Regensburgo, Universitätsverlag Regensburg, 1995, pp. 213-228.

Fornés Pallicer, María Antonia, Enunciació, estil directe i estil indirecte a la Garcineida, en Artigas, Esther (ed.), Homenatge a Josep Alsina. Actes del Xè Simposi de la Secció Catalana de la SEEC, vol. II, Tarragona, Sociedad Española de Estudios Clásicos, 1992, pp. 279-283.

Francke, Karl (ed.), MGH Libelli de lite 2, Hannover, Hahn, 1892.

Führmann, Horst, Papst Urban II. und der Stand der Regularkanoniker, Múnich, Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1984.

Gambra Gutiérrez, Andrés, Alfonso VI y la exención de las diócesis de Compostela, Burgos, León y Oviedo, en Estudios sobre Alfonso VI y la reconquista de Toledo. Actas del II Congreso Internacional de Estudios Mozárabes (Toledo, 20-26 Mayo 1985), Vol. II, Toledo, Instituto de Estudios Visigótico-Mozárabes, 1988.

Gambra Gutiérrez, Andrés, Alfonso VI: cancillería, curia e imperio, León, Centro de Estudios e Investigación San Isidoro, 1997.

García-Villoslada, Ricardo, La poesía rítmica de los goliardos medievales, Madrid, Fundación Universitaria Española, 1975.

González Fernández, Martín, Juan de Salisbury y los Goliardos, “Revista española de filosofía medieval” 11 (2004), pp. 213-226.

González Palencia, Ángel, El arzobispo Don Raimundo de Toledo, Barcelona, Iglesia Nacional Española, 1942.

González Vega, Felipe, Maurilio Pérez, La Garcineida. Estudio y edición crítica con traducción (León, 2001), “Veleia” 18-19 (2001-2002), pp. 527-532.

Gossman, Francis, Pope Urban II and Canon Law, Washington, Catholic University of America, 1960.

Goulburn, Edward M.; Symonds, Henry, The Life, Letters, and Sermons of Bishop Herbert de Losinga, Oxford, Parker, 1878.

Guenée, Bernard, Histoire et culture historique dans Occident medieval, París, Aubier, 1980.

Gutiérrez Iglesias, María Rosa, Una bula de Urbano II. Su trascendencia en el seno de una comunidad de aldeas, “Aragón en la Edad Media” 10-11 (1993), pp. 407-416.

Hamilton, Louis I., Memory, Symbol, and Arson: Was Rome "Sacked" in 1084?, “Speculum” 78/2 (2003), pp. 378-399. http://dx.doi.org/10.1017/S0038713400168617

Healy, Patrick, The Chronicle of Hugh of Flavigny: Reform and the Investiture Contest in the Late Eleventh Century, Londres, Ashgate, 2006.

Hermann, Klaus-Ju.rgen, Das Tuskulanerpapsttum (1012-1046), Stuttgart, Hiersemann, 1973.

Higashi, Alejandro, Revisitación al Tractatus [...] de reliquiis preciosorum martirum Albini atque Rufini o Garcineida: género e innovación, en Company Company, Concepción; González, Aurelio; Walde Moheno, Lilian von der (eds.), Discursos y representaciones en la Edad Media, Actas de las VI Jornadas Medievales, México, Universidad Nacional Autónoma de México, 1999, pp. 51-85.

Higashi, Alejandro, Horacio lírico y el Tractatus de reliquiis preciosorum martirum Albini atque Rufi ni o Garcineida, “Nueva Revista de Filología Hispánica” 49 (2001), pp. 493-504.

Higashi, Alejandro, Tendencias en la edición crítica de textos latinos medievales, “Revista de literatura medieval” 18 (2006), pp. 263-307.

Hilka, Alfons; Schumann, Otto; Bischoff, Bernhard, Carmina Burana I, Heidelberg, Carl Winter, 1930.

Hofmeister, Adolf (ed.), MGH Scriptores rerum Germanicarum 45, Hannover, Hahn, 1912.

Hofmeister, Adolph (ed.), MGH Scriptores (in folio) 30-2, Leipzig, Hiersemann, 1934.

Holkotte, Heinrich, Hugo Candidus, ein Freund und Gegner Gregors VII, Münster, Theissing, 1903.

Holtzmann, Walther, Die Unionsverhandlungen zwischen Kaiser Alexios I. und Papst Urban II. im Jahre 1089, “Byzantinishce Zeitschrift” 28 (1928), pp. 38-67. http://dx.doi.org/10.1515/byzs.1928.28.1.38

Hoskier, Herman Charles (ed.), Bernard of Cluny, De Contemptu Mundi, Londres, Quaritch, 1929.

Houben, Hubert, Urbano II e i Normanni (Con un 'appendice sull' itinerario del papa nel Sud), en Houben, Hubert (ed.), Mezzogiorno normanno-svevo. Monasteri e castelli, ebrei e musulmani, Nápoles, Liguori 1996, pp. 134-139.

Hüls, Rudolf, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms, 1049-1130, Tubinga, Max Niemeyer, 1977.

Hunt, Noreen, Cluny under S. Hugh (1049-1109), Notre Dame, University of Notre Dame Press, 1968.

Isla Frez, Amancio, La historiografía en la época de Alfonso VI: la llamada Historia Silense, en Alfonso VI y su legado, en Actas del Congreso Internacional, Sahagún, 29 de octubre al 1 de noviembre de 2009: IX Centenario de Alfonso VI (1109-2009), León, Diputación de León, 2012, pp. 81-88.

Jordan, Karl, Zur päpstlichen Finanzgeschichte im 11. und 12. Jahrhundert, “Quellen und Forschungen aus Italienischen Archiven und Bibliotheken” 25 (1933-4), pp. 61-104.

Kehr, Paul, Due documenti pontifi ci illustranti la storia di Roma negli ultimi anni del secolo XI, “Archivio della società romana di storia patria” 23 (1900), pp. 277-283.

Kehr, Paul Cómo y cuándo se hizo Aragón feudatario de la Santa Sede, “Estudios de Edad Media de la Corona de Aragón” 1 (1945), pp. 285-326.

Kühl, Henriette, Zur Überlieferung und Rezeption der Weltchronik Richards von Cluny, en Engels, Peter (ed.) Aus Überrest und Tradition. Festschrift fu.r Anna-Dorothee von den Brincken, Pegnitz, Europaforum, 1999, pp. 73-92.

Kuttner, Stephan, Urban II and the Doctrine of Interpretation: A Turning Point?, “Studia Gratiana” 15 (1972), pp. 53-85.

Lacombe, Claude, Jerónimo de Perigueux (1060?-1120) obispo de Valencia y de Salamanca: un monje-caballero en la Reconquista, Salamanca, Universidad Pontifi cia de Salamanca, 2000.

Lapeña Paúl, Ana Isabel, Sancho Ramírez, rey de Aragón (¿1064?-1094) y rey de Navarra (1076-1094), Gijón, Trea, 2004.

Leclercq, Jean, The Monastic Crisis of the Eleventh and Twelfth Centuries, en Hunt, Noreen, (ed.), Cluniac Monasticism in the Central Middle Ages, Camden, Hichon Books, 1971, pp. 217-237.

Lehmann, Paul Joachim Georg, Die Parodie im Mittelalter, Múnich, Drei Masken, 1922.

Lida de Malkiel, María Rosa, La Garcineida de García de Toledo, “Nueva Revista de Filología Hispánica” 7 (1953), pp. 246-258.

Longo, Umberto, Yawn, Lila (eds.), Framing Clement III, (Anti)Pope, 1080-1100, “Reti Medievali” 13/1 (2012), pp. 115-208.

López Ferreiro, Antonio, Historia de la Santa A.M. Iglesia de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela, Imprenta del Seminario Conciliar, 1898.

Lunt, William Edward, Financial Relations of the Papacy with England, to 1327, Cambridge, Mediaeval Academy of America, 1939. PMid:21407598 PMCid:PMC2242236

Mansi, Giovanni Domenico, Sacrorum conciliorum nova, et amplissima collectio, Venecia, Antonio Zatta, 1778.

Martínez, H. Salvador, Vasallaje castellano-leonés a Cluny: de Fernando I a Alfonso VI, en Fernández González, María Etelvina, Pérez Gil, Javier (coords.), Alfonso VI y su época. Los precedentes del reinado (966-1065), León, Universidad de León, 2007, pp. 147-187.

Melve, Leidulf, Inventing the Public Sphere. The Public Debate during the Investiture Contest (c. 1030-1122), Leiden, Brill, 2007.

Meyer, Paul, Les manuscrits français de Cambridge. III, Trinity College, “Romania” 32 (1903), pp. 18-120.

Migne, Jacques-Paul (ed.), Patrologia Latina, t. 145, París, Garnier, 1853.

Migne, Jacques-Paul (ed.), Patrologia Latina, t. 148, París, Garnier, 1878.

Migne, Jacques-Paul (ed.), Patrologia Latina, t. 151, París, Garnier, 1881.

Migne, Jacques-Paul (ed.), Patrologia Latina, t. 157, París, Garnier, 1899.

Mínguez, José María, Alfonso VI: poder, expansión y reorganización interior, Madrid, Ariel, 2000.

Montaner Frutos, A.; Escobar Chico, Á. (eds.), Carmen Campidoctoris o Poema latino del Campeador, Madrid, Sociedad Estatal España Nuevo Milenio, 2001.

Moralejo, José Luis, Literatura hispano-latina (siglos V-XVI), en Díez Borque, José María (ed.), Historia de las literaturas hispánicas no castellanas, Madrid, Taurus, 1980, pp. 94-137.

Moralejo, José Luis, Latín y cultura en la España medieval, “Studium Ovetense” 12 (1984), pp. 7-26.

Noonan Jr., John T., The Power to Choose, “Viator” 4 (1975), pp. 419-434.

Ott, John S., Urban Space, Memory, and Episcopal Authority: The Bishops of Amiens in Peace and Confl ict, 1073-1164, “Viator” 31 (2000), pp. 43-77.

Paulot, Lucien, Un pape français: Urbain II, París, Víctor Lecoffre, 1903.

Payer, Pierre J. (ed.), Book of Gomorrah: An Eleventh Century Treatise against Clerical Homosexual Practise, Waterloo, Wilfrid Laurier University Press, 1982.

Pérez González, Maurilio, Religión y política a fines del siglo XI: la Garcineida, “Analecta malacitana electrónica” 6 (2000), <http://www.anmal.uma.es/numero6/Maurilio.htm> [consulta: 12/06/2012].

Pérez González, Maurilio, La Garcineida. Estudio y edición crítica con traducción, León, Universidad de León, 2001.

Pérez González, Maurilio, De nuevo sobre la Garcineida, “Cuadernos de filología clásica: Estudios latinos” 24/2 (2004), pp. 249-255.

Pérez de Urbel, Justo; González Ruiz-Zorrilla, Atilano (eds.), Historia Silense: edición crítica e introducción, Madrid, CSIC, 1959.

Pertz, Georg Heinrich (ed.), MGH Scriptores (in folio) 5, Hannover, Hahn, 1843.

Pertz, Georg Heinrich (ed.), MGH Scriptores (in folio) 8, Hannover, Hahn, 1848.

Pertz, Georg Heinrich (ed.), MGH, Leges I-2, Hannover. Hahn, 1887.

Pflugk-Harttung, Julius von, Iter Italicum, Stuttgart, Kohlammer, 1883.

Pepin, Ronald E., Scorn for the World: Bernard of Cluny's De Contemptu Mundi, East Lansing, Colleagues, 1991.

Poole, Reginald L., Benedict IX and Gregory VI, “Proceedings of the British Academy, London” 8 (1917), pp. 199-235.

Quintana Prieto, Augusto, Sampiro, Alón y Arnaldo. Tres obispos de Astorga, cronistas del reino de León, en León medieval. Doce estudios. Ponencias y comunicaciones presentadas al coloquio “El reino de León en la Edad Media”, León, Colegio Universitario de León, 1978, pp. 59-68.

Ramackers, Johannes, Analekten zur Geschichte des Reformpapsttums und der Cluniazenser, “Quellen und Forschungen aus Italienischen Archiven und Bibliotheken” 23 (1931), pp. 22-52.

Reglero de la Fuente, Carlos Manuel, Cluny en España. Los prioratos de la provincia y sus redes sociales (1073-ca. 1270), León, Centro de Estudios e Investigación San Isidoro, 2008.

Rico, Francisco, Las letras latinas del siglo XII en Galicia, León y Castilla, “Ábaco: Estudios sobre literatura española” 2 (1969), pp. 9-91.

Rigg, Arthur George, Golias and other pseudonyms, “Studi medievali” 18 (1977), pp. 65-109.

Rivera Recio, Juan Francisco, El Arzobispo de Toledo Don Bernardo de Cluny (1086-1124), Roma, Iglesia Nacional Española, 1962.

Rivera Recio, Juan Francisco, La Iglesia de Toledo en el siglo XII (1086-1208), Roma, Iglesia Nacional Española, 1966-1976.

Robinson, Ian Stuart, Authority and Resistance in the Investiture Contest. The Polemical Literature of the Late Eleventh Century, Nueva York, Holmes & Meier Publishers, 1978.

Robinson, Ian Stuart, Periculosus Homo: Pope Gregory VII and Episcopal Authority, “Viator” 9 (1978), pp. 103-131.

Robinson, Ian Stuart, The Papacy, 1073-1198: Continuity and Innovation, Cambridge, Cambridge University Press, 1990.

Rolker, Christof, Canon Law and the Letters of Ivo of Chartres, Cambridge, Cambridge University Press, 2010. http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511674709

Romero de Lecea, Carlos; Gerra Campos, José; Filgueira Valverde, José (eds.), Libro de la Peregrinación del Códice Calixtino, Madrid, Joyas Bibliográficas, 1971.

Sala, Luis, Los autores de la “Historia Compostelana”, “Hispania” 3 (1943), pp. 16-69.

Schnack, Ingeborg, Richard von Cluny, seine Chronik und sein Kloster in den Anfängen der Kirchenspaltung von 1159: Ein Beitrag zur Geschichte der Anschauungen von Kardinalskolleg und Papsttum im 12. und 13. Jahrhundert, Berlín, Ebering, 1921.

Sereno, Cristina, Le diverse anime della “riforma”, “Reti Medievali-Repertorio” 10/1 (2006), <http://fermi.univr.it/rm/repertorio/rm_cristina_sereno_la_riforma.html> [consulta: 15/11/2012].

Sereno, Cristina, Cluny, “Reti Medievali-Repertorio” 10/2 (2007-2008), <http://fermi.univr.it/rm/repertorio/sereno_cluny.html> [consulta: 15/11/2012].

Serrano, Luciano, El Obispado de Burgos y Castilla primitiva: desde el siglo V al XIII, Madrid, Instituto de Valencia de Don Juan, 1935.

Smith, John James, A Catalogue of Manuscripts in the Library of Gonville and Caius College, Cambridge, Cambridge University Press, 1849. PMid:20794678

Sommerville, Robert, Urban II’s Privilege from April 16, 1097 for Hugh of Cluny and His Brothers, en Ascheri, Mario (dir.), ¿Ins wasser geworfen und Ozeane durchquerf? Festschrift für Knut Wolfgang Nörr, Colonia, Böhlau, 2003, pp. 967-977.

Stroll, Mary, Symbols As Power: The Papacy Following the Investiture Contest, Leiden, Brill, 1991.

Stroll, Mary, Calixtus II (1119-1124): A Pope Born to Rule, Leiden, Brill, 2004.

Strongman, Sheila, John Parker's Manuscripts: An Edition of the Lists in Lambeth Palace MS 737, “Transactions of the Cambridge Bibliographical Society” 7/1 (1977), pp. 1-27.

Sydow, Jürgen, Untersuchungen zur kurialen Verwaltungsgeschichte im Zeitalter des Reformpapsttums, “Detsches Archiv” 11 (1955), pp. 18-73.

Thomson, Rodney M., Tractatus Garsiae, or The Translation of the Relics of SS. Gold and Silver, Leiden, Brill, 1973.

Urbieto Arteta, Antonio (ed.), Colección diplomática de Pedro I de Aragón y Navarra, Zaragoza, CSIC, 1951.

Ubieto Arteta, Antonio (ed.), Crónicas anónimas de Sahagún, Zaragoza, Anubar, 1987.

Vielliard, Jeanne, Le guide du pelerin de Saint-Jacques de Compostelle, Mâcon, Protat, 1963.

Waitz, Georg (ed.), MGH Scriptores (in folio) 26, Hannover, Hahn, 1882.

Webb, Clement Charles Julian (ed.), Ioannis Saresberiensis episcopi Carnotensis Policratici, Oxford, Clarendon, 1909. PMid:19971874 PMCid:PMC2099362

Weber, Edwin J., Comedy as Satire in Hispano-Arabic Spain, “Hispanic Review” 26 (1958), pp. 1-11. http://dx.doi.org/10.2307/470561

Werckmeister, Otto Karl, Cluny III and the Pilgrimage to Santiago de Compostela, “Gesta” 27/1-2 (1988), pp. 103-112. http://dx.doi.org/10.2307/766998

Wright, Roger, La “Garcineida”: Estudio y edición crítica con traducción by Maurilio Pérez González, “Speculum” 78/3 (2003), pp. 976-979. http://dx.doi.org/10.1017/S0038713400132294

Wright, Thomas (ed.), The Anglo-Latin Satirical Poets and Epigrammatists of the Twelfth Century, Londres, Longman, 1872.

Yunck, John. A., Economic Conservatism, Papal Finance, and the Medieval Satires on Rome, “Mediaeval Studies” 23 (1961), pp. 334-351.

Yunck, John A., The Lineage of Lady Meed. The Development of Mediaeval Venality Satire, Notre Dame, University of Indiana Press, 1963.

Zema, Demetrius B., Economic Reorganization of the Roman See during the Gregorian Reform, “Studi Graziani” 1 (1947), pp. 155-175.

Ziese, Jürgen, Wibert von Ravenna: der Gegenpapst Clemens III (1080-1100), Stuttgart, Hiersemann, 1982.

Descargas

Publicado

2013-12-30

Cómo citar

González García, A. (2013). El papa Urbano II y el origen de la Garcineida. Anuario De Estudios Medievales, 43(2), 609–647. https://doi.org/10.3989/aem.2013.43.2.04

Número

Sección

Estudios Misceláneos