Arte y tecnología textil: el emblema de Santiago el Menor (siglos XI-XVI)

Autores/as

  • Alexandra Uscatescu Universidad Complutense de Madrid

DOI:

https://doi.org/10.3989/aem.2013.43.2.13

Palabras clave:

iconografía medieval, Santiago el Menor, pertica fullonis, arco de lana o algodón

Resumen


La imagen del apóstol Santiago el Menor constituye un buen ejemplo que permite analizar los distintos avatares que provocaron cambios iconográficos en el emblema del martirio del apóstol, desde el siglo XI y hasta el XVI en Europa occidental, relacionados a su vez con ciertas innovaciones técnicas de los instrumentos de trabajo del oficio textil, así como con factores de carácter léxico, social y psicológico.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Allen, Michael I. (ed.), Frechulfi Lexoviensis. Historiarum libri XII, Turnhoult, Brepols, 2002. (CCCM; 169A).

Allsen, Thomas T., Commodity and Exchange in the Mongol Empire. A Cultural History of Islamic Textiles, Cambridge, Cambridge Studies in Islamic Civilization, 2002.

Anstruther, Robert (ed.), Radulfi Nigri Chronica, Londres, Caxton Society, 1855.

Bahat, Dan, Jerusalem, en Meyers, E.M. (ed.), The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, 3, Oxford, Oxford University Press, 1997, pp. 224-238.

Balestri, Giuseppe; Hyvernat, Henry (eds.), Acta Martyrum, Leuven, Universitatis Catholicae Americae-Universitatis Catholicae Lovaniensis, 1951-1955. (CSCO; 43-44).

Baum, Iulius, Martin Schongauer, Viena, Anton Schroll, 1949.

Bedford, Richard P., Saint James the Less. A Study of Christian Iconography, Londres, Publication of the Gryphon Club, 1911.

Bertoli, Bruno, I mosaici di San Marco. Iconografi a dell’Antico e del Nuovo Testamento, Milán, Electa, 1986. PMCid:PMC2418663

Biblioteca Vaticana, Il menologio di Basilio II (Cod. Vaticano Greco 1613), Turín, Fratelli Bocca, 1907.

BHL, Bibliotheca Hagiographica Latina Antiqua et Mediae Aetatis, Bruselas, Ed. Socii Bollandiani, 1898-1899, vol. I,

Blaise, Albert, Dictionnaire latin-français des auteurs chrétiens, Estrasburgo, Le Latin Chrétien, 1954.

Blánquez, Agustín, Diccionario latino-español, Barcelona, Editorial Sopena, 1988.

Blümner, Hugo, Technologie und Terminologie der Gewerbe und Künste bei Griechen und Römern, Leipzig, Georg Olms, 1912, vol. I.

Boeckler, Albert, Das Stuttgarter Passionale, Augsburgo, Filser, 1923.

Böhm, Barbara, Jakobus Minor, en W. Braunfels (ed.), Lexikon der Christlichen Ikonographie, Friburgo, Herder, 1974, vol. VII, cols. 47-51.

Bovon, François, Byzantine Witnesses for the Apocryphal Acts of the Apostles, en F. Bovon, A.G. Brock, C.R. Matthews (eds.), The Apocryphal Acts of the Apostles, Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1999, pp. 87-100.

Boyer, Blanche Beatrice; MacKeon, Richard Peter (eds.), Peter Abailard. Sic et Non: A Critical Edition, Chicago - Londres, The University of Chicago Press, 1976-1977.

Branchet, Auguste; Egger, Émile, Dictionnaire étymologique de la langue française, París, Bibliothèque d’Éducation, 1868.

Breton, Jean Baptiste, China: Its Costume, Arts and Manufactures, Londres, J. J. Stockdale, 1812.

Bridbury, Anthony R., Medieval English Clothmaking. An Economic Survey, Londres, Heinemann Educational Books, 1982.

Budde, Rainer; Czymmek, Götz; Lymant, Brigitte; Robels, Hella; Zehnder, Frank G., Wallraf-Richartz Museum Köln, Múnich, Magazin Press, 1987.

Cahier, Charles, Caractéristiques des saints dans l’art populaire, Bruselas, Librairie Poussielgue Frères, 1867.

Caillau, Armand Benjamin; Saint-Yves, B. (eds.), S. Aurelii Augustini Hipponensis episcopi operum supplementum, 2, París, Parent-Desbarres, 1836.

Camesasca, Ettore, Mantegna, Madrid, Ed. Scale/Edibesa, 2002.

Cardon, Dominique, La draperie au moyen âge. Essor d’une grande industrie européenne, París, CNRS Éditions, 1999.

Carrère, Claude, Barcelone, centre économique à l’époque des diffi cultés, 1380-1462, París, Mouton, 1967.

Cartier, Michel, À propos de l’histoire du coton en Chine. Approche technologique, économique et sociale, “Études chinoises” 13 (1994), pp. 417-435.

Cartlidge, David R.; Elliot, James Keith, Art and the Christian Apocryphe, Londres, Routledge, 2001.

Chevalley, Denis Andre, Der Dom zu Augsburg. Die Kunstdenkmäler von Bayern, Múnich, R. Oldenbourg Verlag, 1995.

Córdoba de la Llave, Ricardo, La industria medieval de Córdoba, Córdoba, Obra cultural de la Caja Provincial de Ahorros de Córdoba, 1990.

Córdoba de la Llave, Ricardo, Los batanes hidráulicos de la Cuenca del Guadalquivir a fines de la Edad Media. Explotación y equipamento técnico, “Anuario de Estudios Medievales” 41/2 (2011), pp. 593-622. http://dx.doi.org/10.3989/aem.2011.v41.i2.364

Crawford, John Stephens, The Byzantine Shops at Sardis. Archaeological Exploration of Sardis, 9, Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1990.

Cross, James E., Cynewulf’s Traditions about the Apostles in Fates of the Apostles, en Biddle, M.; Brown, J.; Clemoes, P. (eds.), Anglo-Saxon England, Cambridge, Cambridge University Press, 2007, pp. 163-177.

Crowfoot, Elisabeth; Pritchard, Frances; Staniland, Kay, Textile and Clothing (1150-1450), Londres, Museum of London, 2001.

De Poerck, Guy, La draperie médievale en Flandre et en Artois. Technique et terminologie, Brujas, De Tempel, 1951.

De Sandoli, Sabino, Corpus Inscriptionum Crucesignatorum Terrae Sanctae (1099-1291). Testo, traduzione e annotazioni, Publication of the Studium Biblicum Franciscanum, 21, Jerusalén, Franciscan Printing Press, 1974.

De Santos, Aurelio, Later Acts of the Apostles, en Schneemelcher, W. (ed.), New Testament Apocrypha. II. Writtings Relating to the Apostles; Apocalypses and Related Subjects, Westminster, John Knox Press, 1992, pp. 426-482.

Demus, Otto, The Mosaic Decoration of San Marco, Venice, Chicago, University of Chicago Press, 1988.

DeVries, Kelly, Medieval Military Technology, Toronto, University of Toronto, 1992.

Diccionario de Autoridades (1726-1737), Real Academia Española, Madrid, Editorial Gredos, 1969.

Diderot, Denis; D’Alembert, Jean le Rond (eds.), Encyclopédie ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, París, Briasson, 1751-1780.

Du Cange, Charles du Fresne (Monsieur), Glossarium mediae et infimae latinitatis, París, Librairie des sciences et des arts, 1938.

Dube, Wolf-Dieter, The Munich Gallery. Alte Pinakothek, Londres, Thames & Hudson, 1970.

Dümmler, Ernest (ed.), Carmina Cenomanensia, MGH, Poetae Latini Medii Aeui, 2, Berlín, Weidmannschen Verlagsbuchhandlung, 1884.

Ernout, Alfred; Meillet, Antoine, Dictionnaire étymologique de la langue latine. Histoire des mots, París, Klincksieck, 1967.

Fagniez, Gustave, Études sur l’industrie et la classe industrielle à Paris au XIIIe et au XIVe siècle, París, Bibliothèque de l’École des Hautes Études, 1877.

Feldhaus, Franz Maria, Die Technik der Antike und des Mittelalters, Hildesheim, Georg Olms, 1985.

Feldman, Louis H. (ed.), Josephus. Jewish Antiquities, Books XVIII-XX, Londres, The Loeb Classical Library - Cambridge (Mass.), Harvard University Press, 1965.

Flachat, Jean Claude, Observations sur le commerce et les arts d’une partie de l’Europe, de l’Asie, Lyon, Jacquenod et Rusand, 1766.

Flury, Peter; Hillen, Michael; Holmes, Nigel (eds.), Pertica, en Thesaurus Linguae Latinae, Leipzig-Múnich, Teubner, 2000, Vol. X-2, fasc. 12, cols. 1784-1786.

Forbes, Robert James, Studies in Ancient Technology, Leiden, Brill, 1964, vol. IV.

Gadner, Arthur, English Medieval Sculpture, Cambridge, Cambridge University Press, 2011.

García Iglesias, José Manuel, Santiagos de Santiago. Dos apóstoles al final del camino, Santiago de Compostela, Alvarellos editora, 2011.

Gardelles, Jacques, La cathédrale Saint André de Bordeaux: sa place dans l’évolution de l’architecture et de la sculpture, Burdeos, Librairie Delmas, 1963.

Gardiner, E. Norman, Further Notes on the Greek Jump, “The Journal of Hellenic Studies” 24 (1904), pp. 179-194. http://dx.doi.org/10.2307/624026

Glare, P. G. W. (ed.), Oxford Latin Dictionary, Oxford, The Clarendon Press, 1982.

Goetz, Georg, Corpus glossariorum Latinorum, Amsterdam, A.M. Hakkert, 1965, vol. VII.

Goldberg, Gisela, Flu.gel des Kaisheimer Altars, en Alte Pinakothek München. Erläuterungen zu den ausgestellten Gemälden, Múnich, Bayerische Staatgemäldesammlungen, 1983, pp. 248-250.

Götz, Georg Polycarpius (ed.), Liber Quare, Turnhoult, Brepols, 1983. (CCCM; 60).

Graesse, Theodor (ed.), Iacobi a Voragine Legenda Aurea uulgo Historia Lombardica dicta, Leipzig, Librariae Arnoldianae, 1850.

Grape, Wolfgang, The Bayeux Tapestry. Monument to a Norman Triumph, Nueva York, Prestel, 1994.

Grenser, Alfred, Zunft-Wappen und Handwerker-Insignien: eine Heraldik der Künste und Gewerbe, Frankfurt, Keller, 1889.

Grimm, Jacob; Grimm, Wilhelm (eds.), Deutsches Wörterbuch, Leipzig, Hirrel, 1913, vol. XIV-2.

Ha-Kohen, Israel Meir (ed.), Mishnah Berurah: the Classical Commentary to Shulchan Aruch Orach Comprising the Laws of Daily Jewish Conduct, Jerusalén, Pisgah Foundation, 1980.

Halkin, François, Auctarium Bibliothecae Hagiographicae Graeca, Bruselas, Soc. des Bollandistes, 1969, (Subsidia Hagiographica; 45).

Halkin, François, Nouum auctarium. Bibliotheca Hagiographica Graeca, Bruselas, Soc. des Bollandistes, 1984, (Subsidia Hagiographica; 47).

Harris, Henry T., Monograph on the Carpet Weaving Industry of Southern India, Madras, Madras Government Press, 1908.

Hartmann, Paul, Die gotische Monumental-Plastik in Schwaben, Múnich, F. Bruckmann, 1910.

Hilaire-Pérez, Liliane, Cultures techniques et pratiques de l’échange, entre Lyon et le Levant: inventions et réseaux aux XVIIIè siècles, “Belin” 49/1 (2002), pp. 89-114.

Himmelspach, Julien, Ottmarsheim. Zentralbau des 11.Jh, Lyon, Guillet-Lescuyer, 1986.

Hoffmann, Marta, The Warp-Weighted Loom. Studies in the History and Technology of an Ancient Implement, Studia Norvegica, 14, Oslo, Universitetsforlaget, 1964.

Holder-Egger, Oswald (ed.), Chronica minor auctore minorita Erphordensis. Monumenta Erphesfurtensia, MGH Scriptores Rerum Germanicarum, 42, Hannover - Leipzig, Impensis bibliopolii Hahniani, 1899.

Hutchison, Jane Campbell, The Illustrated Bartsch. vol. VIII: Commentary Part 1. Early German Artists. Martin Schongauer, Ludwig Schongauer, and Copyist, Nueva York, Abaris Books, 1996.

Huygens, Robert B. C. (ed.), Peregrinationes tres: Saewulf, John of Wüzburg. Theodericus. Turnhoult, Brepols, 1994. (CCCM; 139).

Iradiel, Paulino, Evolución de la industria textil castellana en los siglos XIIIXVI. Factores de desarrollo, organización y costes de la producción manufacturera en Cuenca, Salamanca, Universidad de Salamanca, 1974. (Acta Salmanticensia, 84).

Kaftal, Georg, Iconography of the Saints in Central and South Italian Painting, Florencia, Sansoni, 1965.

Kellenbenz, Hermann, The Fustian Industry of the Ulm Region in the Fifteenth and Early Sixteenth Centuries, en Harte, N.B.; Ponting, K.G. (eds.), Cloth and Clothing in Medieval Europe. Essays in Memory of Professor E. M. Carus-Wilson, Londres, Heinemann Educational, 1983, pp. 259-278.

Kiesow, Gottfried, Sankt Marien in Wismar. Geschichte eines Kirchenbaus, Bauten der Macht. Eine Kirchenbaustelle im Mittelalter, Bonn, Monumente Publikationen, 2002.

Klober, Friedrich, Baugeschichte des Ostchores. Kunsthistorische Beurteilung der Portalskulpturen, en Das Su.dportal des Augsburger Domes Geschichte und Konservierung, Arbeitshefte des Bayerischen Landesamtes für Denkmalpfl ege, 23, Múnich, Bayerisches Landesamt fu.r Denkmalpfl ege, 1984, pp. 7-29.

Krusch, Bruno (ed.), Gregorius Turonensis. Liber in gloria martyrum, MGH Scriptores Rerum Merouingicarum, 1-2, Hannover, Impensis bibliopolii Hahniani, 1885.

Lacarra, María del Carmen, La infl uencia de los pintores italianos en los talleres aragoneses durante el siglo XIV, en Homenaje a D. Federico Balaguer Sánchez, Huesca, Instituto de Estudios Altoaragoneses, 1987, pp. 425-447.

Larsow, Ferdinand; Parthey, Gustav (eds.), Eusebii Pamphili Episcopi Caesariensis Onomasticon. Vrbium et locorum sacrae scripturae. Graece cum latina Hieronymi Interpretatione, Berlín, F. Nicolai, 1862.

Laufer, Berthold, The Early History of Felt, “American Anthropologist” 32/1 (1930), pp. 1-18. http://dx.doi.org/10.1525/aa.1930.32.1.02a00020

Laughlin, John C. H, Archaeology and the Bible, Londres - Nueva York, Routledge, 2000.

Leclerq, Henri, Jacques le mineur, en F. Cabrol; H. Leclerq (eds.), Dictionaire d’archéologie chrétienne et de liturgie, París, Libraire Latouzey et Ané, 1927, vol. VII-2, cols. 2109-2116.

Lehrs, Max, Geschichte und kritischer katalog des deutschen niederländischen und französischen kupferstichs im XV. Jahrundert, Viena, Gesellschaft für Vervielfältigende Kunst, 1908-1934.

Leloir, Louis, Écrits apocryphes sur les apôtres. Traduction de l’édition arménienne de Venise, II, Turnhout, Brepols, 1992. (CC Series Apocryphorum).

Lewis, Charlton T., A Latin Dictionary, Oxford, Oxford University Press, 1870.

Liddell, Henry George; Scott, Robert, A Greek-English Lexicon, Oxford, The Clarendon Press, 1968.

Lindsay, Wallace Martin (ed.), Isidori Hispaliensis Episcopi Etymologiarum siue Originum Libri XX, Oxford, The Clarendon Press, 1911. (Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis).

Lindsay, Wallace Martin (ed.), T. Macci Plauti Comoediae, vol. I, Oxford, The Clarendon Press, 1968.

Mâle, Émile, Notre-Dame de Chartres, París, Paul Hertman, 1948.

Mazar, Benjamin, The Archaeological Excavations near the Temple Mount, en Yadin, Y. (ed.), Jerusalem Revealed: Archaeology in the Holy City, 1968-1974, Jerusalén, Israel Exploration Society, 1975, pp. 25-40.

Mazzaoui, Maureen Fennell, The Italian Cotton Industry in the Later Middle Ages, 1100-1600, Cambridge, Cambridge University Press, 1981. http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511897009

Mazzarino, Antonio (ed.), M. Porci Catonis De agricultura, Stuttgart, Teubner, 1982. (Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana).

McCulloh, John (ed.), Rabani Mauri Martyrologium, Turnholt, Brepols, 1978. (CCCM; 44).

Migne, Jacques Paul (ed.), Ieronimus. De uiris illustribus liber ad dextrum, París, Vrayet, 1845. (PL; 23).

Migne, Jacques Paul (ed.), Joannes Wirzburgensis Presbyterus Descriptio Terra Sanctae, París, [s.n.], 1854. (PL; 155)

Migne, Jacques Paul (ed.), Opera Theologica Peregrinorum Aetatis Patristicae. Libri de ortu et obitu patriarcharum editio Patrologiae, París, [s.n.], 1850. (PL; 83)

Moeller, Walter O., The Wool Trade of Ancient Pompeii, Studies of the Ducht Archaeological and Historical Society, Leiden, Brill, 1976.

Mommsen, Theodor (ed.), Gildas. De excidio Britanniae, MGH Auctores Antiquissimi, 13, Berlín, [s.n.], 1896.

Munro, John Henry, Medieval Woollens: Textiles, Textile Technology and Industrial Organisation, ca. 800-1500, en Jenkins, D. (ed.), The Cambridge History of Western Textiles, Cambridge, Cambridge University Press, 2003, vol. I, pp. 181-227.

Munro, John Henry, Textiles, en Mantello, F.A.C.; Rigg, A.G. (eds.), Medieval Latin. An Introduction and Bibliographical Guide, Washington, The Catholic University of America Press, 1996, pp. 474-484.

Munro, John Henry, Wool and Wool-Based Textiles in the West European Economy, ca. 800-1500: Innovations and Traditions in Textile Products, Technology, and Industrial Organisation, en Working Papers, University of Toronto, 2000. http://repec.economics.utoronto.ca/files/UT-ECIPA-MUNRO-00-05.pdf, [consulta: 12/01/2012].

Nieto, Lidio; Alvar, Manuel, Nuevo tesoro lexicográfi co del español (siglo XIV-1726), Madrid, Arco Libros, 2007.

Nussbaum, Norbert, German Gothic Church Architecture, New Haven, Yale University Press, 2000.

Patterson, R., Spinning and Weaving, en Singer, C.; Holmyard, E.J.; Hall A.R.; Williams, T.I. (eds.), A History of Technology, Oxford, The Clarendon Press, 1957, vol. II, pp. 191-220.

Peter-Müller, Irmgard, Sankt Jakob mit dem Wollbogen, “Keramikfreunde der Schweiz” 87 (1975), pp. 9-11.

Plotino, Roberto, Giacomo il minore, en Bibliotheca Sanctorum, Roma, Pontificia Università Lateranense, 1965, vol. VI, cols. 401-411.

Pociña, Andrés, Recursos dramáticos primordiales en la comedia popular latina, “Cuadernos de Filología Clásica” 8 (1975), pp. 239-275.

Prideaux, Edith K., The Figure Sculpture of the West Front of Exeter Cathedral Church: A Complete Photographic Record with Notes, Exeter, J. G. Commin, 1912. PMid:16742186 PMCid:PMC1276401

Pringle, Denys, The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem: a Corpus. Vol. III: The City of Jerusalem, Cambridge, Cambridge University Press, 2007.

Quadri, Riccardo (ed.), Heirici Autissiodorensis Homiliae per circulum anni, Turnhoult, Brepols, 1992-1994. (CCCM; 116).

RAE, Diccionario de la lengua española, Madrid, Espasa Calpe, 1992.

Réau, Louis, Iconographie de l’art chrétien. París, Presses Universitaires de France, 1958.

Rettich, Edeltraud, Meister des Oberaltaicher Schmerzenmannes, en Alte Meister. Staatsgalerie Stuttgart, Stuttgart, Staatsgalerie, 1992, pp. 240-241.

Ribbert, Margret, Die Kunstsammlung des Vereins, en Der Geschichte treuer Hüter …. Die Sammlungen des Vereins fu.r Kunst and Altertum in Ulm und Oberschwaben. Ulmer Museum, Ulm, Su.ddeutsche Verlagsgesellschaft, 1991, pp. 10-58.

Ricci, Elisa, Mille santi nell’arte, Milán, Ulrico Hoepli, 1931.

Ringshausen, Gerhard, Die Archivoltenfi guren des Ulmer Westportales, en Specker, E.; Wortmann, R. (eds.), 600 Jahre Ulmer Mu.nster, Ulm, Festschrift Ulm, 1977, pp. 209-241.

Rizzoli, Helmut, Der Fachbogen der Hut-und Tuchmacher als Spätmittelalterliches Heiligenattribut in Tirol, “Monatszeitschrift für Südtiroler Landeskunde” 60 (1986), pp. 52-60.

Roch, Jean-Louis, Innovations et résistances dans la draperie: exemples normands, “Médiévales” 39 (2000), pp. 46-56. http://dx.doi.org/10.3406/medi.2000.1493

Roosval, Johnny, Skulpturer af Bernt Notke Från Köpings kyrka på Öland, “Fornvännen” 21 (1936), pp. 321-326.

Sampaolo, Valeria, Fullonica, en Pugliese Carratelli, G., Pompeii. Pitture e mosaici, vol. IV, Regio VI, parte prima, Roma, Istituto della Enciclopedia Italiana, 1993, pp. 604-610.

Sampaolo, Valeria, Offi cina coactiliaria di Verecundus, en Pugliese Carratelli, G., Pompeii. Pitture e mosaici, vol. IX, Roma, Istituto della Enciclopedia Italiana, 1999, pp. 774-778.

Sánchez Cantón, Francisco Javier (ed.), Francisco Pacheco. Arte de la pintura, edición del manuscrito original, acabado el 24 de enero de 1638, Tomo II, Madrid, [s.n.], 1956.

Sánchez Ladero, Lázaro, Ofi cios. Vida y costumbres de la Edad Media, Barcelona, Editorial Sopena, 1982. PMid:7168549

Schlie, Friedrich, Die Kunst und Geschichts-Denkmäler des Grossherzogthums Meclenburg-Schwerin, Leipzig, Bärensprungschen Hofbuchdruckerei, 1889-1899. Vols. II-III.

Schwartz, Eduard; Mommsen, Theodor (eds.), Eusebius Werke. Die Kirchengeschichte, Berlín, Akademie Verlag, 1992, Vol. V-2.1.

Simpson, John A.; Weiner, Edmund S. C. (eds.), The Oxford English Dictionary, Oxford, The Clarendon Press, 1989.

Strauss, Walter L., The Illustrated Bartsch German Book vol. X: Sixteenth Century German Artists. Albretch Du.rer, Nueva York, Abaris Books, 1981.

The National Gallery, Late Gothic Art from Cologne, Londres, The National Gallery, 1977.

TLF, Trésor de la langue française. Dictionnaire de la langue du XIXe et du XXe (1789-1960), París, CNRS, 1971-1994.

Turnau, Irena, Hand-Felting in Europe and Asia. From the Middle Ages to the 20th Century. Institute of Archaeology and Ethnology, Varsovia, Polish Academy of Sciencies, 1997.

Uscatescu, Alexandra, En torno a la tendicula de Séneca (Quaest. Nat., 1,3,2): Una aproximación léxica e iconográfi ca a la ars fullonia, “Archivo Español de Arqueología” 83 (2010), pp. 203-220.

Uscatescu, Alexandra, Fullonicae y Tinctoriae en el Mundo Romano, Barcelona, Universitat de Barcelona, 1994. (Col·lecció Cornucopia; 1. Repertoris i materials per a l’estudi del Món Clàssic). http://dx.doi.org/10.3989/aespa.083.010.013

Vlieghe, Hans, Corpus Rubenianum Ludwig Burchard. Saints, Bruselas, Ed. Arcade, 1972, Vol. VII-1.

Von Stokar, Walter, Spinnen und Weben bei den Germanen. Mannus. Zeitschrift für Deutsche Vorgeschichte, 59, Leipzig, Curt Kabitzsch Verlag, 1938.

Walton, Penelope, Textiles, en Blair, J.; Ramsey, N. (eds.), English Medieval Industries, Cambridge, Cambridge University Press, 2001, pp. 319-354.

Weiland, Ludwig (ed.), Martini Oppaviensis. Chronicon pontifi cum et imperatorum, Berlín, Hieremann, 1872. (MGH Scriptores; 22).

Wild, John Peter, Textile Manufacture in the Northern Roman Provinces, Cambridge, Cambridge Classical Studies, 1970. PMCid:PMC1553148

Wisti Lassen, Agnete, Tools, Procedures and Professions: A Review of the Akkadian Textile Terminology, en Michel, C.; Nosch, M.L. (eds.), Textile Terminologies in the Ancient Near East and Mediterranean from the Third to the First Millennia BC. Oxford, Oxbow Books, 2010, pp. 270-280. (Ancient Textile Series; 8).

Wortmann, Reinhard, Ulm Minster, Múnich, DKV Art Guide, 2010.

Wyrozumski, Jerzy, The Textile Trade of Poland in the Middle Ages, en Harte, N.B.; Ponting, K.G. (eds.), Cloth and Clothing in Medieval Europe. Essays in Memory of Professor E. M. Carus-Wilson, Londres, Heinemann Educational, 1983, pp. 248-258.

Zimmermann, Harald (ed.), Thomas Ebendorfer. Chronica regum Romanorum, MGH Scriptores rerum Germanicarum, Hannover, Hahnsche Buchhandlung, 2003. (Nova series; 18).

Zinker, Detler, Masterpieces from the Middle Ages to the Barroque at the Augustiner- Museum in Freiburg im Breisgau, Berlín - Múnich, Deutscher Kunsverlag, 2010.

Descargas

Publicado

2013-12-30

Cómo citar

Uscatescu, A. (2013). Arte y tecnología textil: el emblema de Santiago el Menor (siglos XI-XVI). Anuario De Estudios Medievales, 43(2), 871–914. https://doi.org/10.3989/aem.2013.43.2.13

Número

Sección

Estudios Misceláneos