Vicent Ferrer i la lògica del segle XIV

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.3989/aem.2019.49.1.01

Palabras clave:

Vicent Ferrer, frares dominicans, lògica medieval, universals, suposició, individuació

Resumen


[ca] Mentre exercia de lector logicae a l’studium sollemne que els dominicans tenien a Lleida, Vicent Ferrer redactà dos textos de lògica: la questió De unitate universalis, probablement el sumari de collationes mantingudes amb els seus alumnes, i el tractat De suppositionibus, una exposició àmplia i rigorosa d’un tema complex de fi losofi a del llenguatge, molt debatut a mitjan segle XIV. No són pas textos redactats per un magister artium experimentat, són el fruit de la seva dedicació juvenil (acabava de fer 22 anys) i esporàdica perquè no escriví cap altra obra escolàstica. Cal considerar- los, doncs, l’obra d’un ensenyant precoç, coneixedor tant dels escrits dels pensadors de la seva època –Gualter Burley, Guillem d’Ockham, Joan Buridan– com del pensament d’Aristòtil i de Tomàs d’Aquino.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

FONTS

Albert de Saxònia, Perutilis logica, ed. Ángel Mu-oz García, Mèxic, Universidad Autònoma de México, 1988.

Aristòtil, De interpretatione, ed. Lorenzo Minio-Paluello, Bruges - París, Desclée de Brouwer, 1965. (Aristoteles latinus II.1/2)

Gualter Burley, De puritate artis logicae. Tractatus longior, 1.1.1, ed. Philotheus Boehner, St. Bonaventure - Nova York, Franciscan Institut, 1955.

Guillem de Sherwood, Introductio in logicam, ed. i trad. Hartmut Brands, Christoph Kann, Hamburg, Meiner, 1995.

Guillem d'Ockham, Summa logicae, St. Bonaventure - Nova York, Franciscan Institut, 1974. (Opera Philosophica; 1)

Guillem d'Ockham, Quodlibeta, St. Bonaventure - Nova York, Franciscan Institut, 1980. (Opera Theologica; 9)

Guillem d'Ockham, In Librum sententiarum, St. Bonaventure - Nova York, Franciscan Institut, 1981. (Opera Theologica; 5)

Humbert de Romans, Instructiones de offi ciis ordinis, 12,3, dins Opera de vita regulari, ed. Joachim Joseph Berthier, Roma, Befani, 1889 (reimpr. Torí, Marieti, 1956).

Joan Buridan, Summulae de praedicabilibus, ed. Lambert M. de Rijk. Nimega, Ingenium, 1995. (Artistarium; 10-2)

Joan Buridan, Summulae de suppositionibus, ed. Ria Van der Lecq, Nimega, Ingenium, 1998. (Artistarium; 10-4)

Joan Buridan, Summulae de practica sophismatum, 1.2, ed. Fabienne Pironet, Turnhout, Brepols, 2004. (Artistarium; 10-9)

Joan Buridan, Summulae de propositionibus, ed. Ria Van der Lecq, Turnhout, Brepols, 2005. (Artistarium; 10-1)

Joan de Mena, Chronicon breviusculum, dins Reichert, Benedictus-Maria (ed.) Chronica Ordinis, dins Chronica et chronicorum excerpta historiam Ordinis Praedicatorum illustrantia, Roma, Typographia Polyglotta, 1904, pp. 93-94. (Monumenta Ordinis Fratrum Praedicatorum Historica; 7-1)

Pau de Venècia, Logica Magna, ed. Norman Kretzmann, Oxford, The British Academy - Oxford University Press, 1499, Pars 1, cap. 2: Secunda divisio terminorum, pp. 41-120. (Classical and Medieval Logic Texts; 2)

Pere d'Arenys, Chronicon breviusculum, dins Reichert, Benedictus-Maria (ed.) Chronica Ordinis, dins Chronica et chronicorum excerpta his toriam Ordinis Praedicatorum illustrantia, Roma, Typographia Polyglotta, 1904, pp. 51-93. (Monumenta Ordinis Fratrum Praedicatorum Historica; 7-1)

Pere Hispà, Tractatus, ed. Lambert M. de Rijk, Assen, Gorcum, 1972.

Ricard de Campsall, Logica, ed. Edward A. Synan, dins O'Donnell, Reginald (ed.) Nine Medieval Thinkers. A Collection of Hitherto Unedited Texts, Toronto, Pontifi cal Institute of Mediaeval Studies, 1955, pp. 183-232.

Ricard Lavenham, Suppositiones, ed. Paul. V. Spade, Five Logical Tracts by Richard Lavenham, dins O'Donnell, Reginald (ed.), Essays in Honour of Anton Charles Pegis, Toronto, Pontifi cal Institute of Mediaeval Studies, 1974, pp. 70-124.

Tomàs d'Aquino, In Librum sententiarum, dins Busa, Roberto (ed.), S. Thomae Aquinatis Opera omnia, vol. 1, Stuttgart - Bad Cannstatt, Frommann- Holzboog, 1980a, pp. 1-708.

Tomàs d'Aquino, Summa theologiae, dins Busa, Roberto (ed.), S. Thomae Aquinatis Opera omnia, Stuttgart - Bad Cannstatt, Frommann-Holzboog, 1980b, vol. 2, p. 184-926.

Tomàs d'Aquino, Quaestiones disputatae de veritate, dins Busa, Roberto (ed.), S. Thomae Aquinatis Opera omnia, Stuttgart - Bad Cannstatt, Frommann-Holzboog, 1980c, vol. 3, pp. 1-186.

Vicent Ferrer, Biografía y escritos, ed. Vicente Forcada, José M. Garganta (Biblioteca de Autores Cristianos; 153), Madrid, Editorial Católica, 1956.

Vicent Ferrer, Tractatus de suppositionibus, ed. John A. Trentman, Stuttgart - Bad Cannstatt, Frommann-Holzboog, 1977. (Grammatica speculativa. Sprachtheorie und Logik des Mittelalters; 2)

Vicent Ferrer, The Quaestio de unitate universalis, ed. John A. Trentman, "Medieval Studies" 44 (1982), pp. 110-137. https://doi.org/10.1484/J.MS.2.306287

Vicent Ferrer, Obras y escritos, ed. Adolfo Robles, València, Ajuntament de València, 1996, pp. 137-194. [Aquesta edició parteix de les taduccions de Vicente Forcada publicades a Tratados fi losòfi cos, València, Provincia Dominicana de Aragón, 1987].

Vicent Ferrer, Quaestio de unitate universalis, introd. Alexander Fidora, ed. trad. i notes Josep Batalla, Santa Coloma de Queralt, Obrador Edèndum - UAB - URV, 2010a, pp. 84-170. (Bibliotheca Philosophorum Medii Aevi Cataloniae; 1)

Vicent Ferrer, מאמר נכבד בכולל לחכם פרי נקרא ויסינט (Escrit solemne sobre l'universal, pel docte Ferrer, anomenat Vicent), ed. Mauro Zonta, publicat conjuntament amb Vicent Ferrer 2010b, pp. 188-305.

Vicent Ferrer, De suppositionibus, ed. i trad. Josep Batalla, Elena de la Cruz

Vergari, Santa Coloma de Queralt, Obrador Edèndum - IEC - UAB - URV, 2019 [en premsa]. (Bibliotheca Philosophorum Medii Aevi Cataloniae)

ESTUDIS

Amerini, Fabrizio (1999-2000), Il trattato De suppositionibus terminorum di Francesco da Prato O.P. Una rilettura della dottrina ockhamista del linguaggio, "Medioevo" 25-26, pp. 441-550.

Ashworth, E. Jennifer (2008), Les théories de l'analogie du XIIe au XIVe siècle, París, Vrin.

Barth, Else M. (1974), The Logic of Articles in Traditional Philosophy. A Study of Conceptual Structures, Dordrecht, Reidel. https://doi.org/10.1007/978-94-010-9866-3

Beuchot, Mauricio (1995), Pensamiento fi losófi co de San Vicente Ferrer, València, Ajuntament de València.

Boche?ski, Joseph M. (1956), Formale Logik, Friburg - Munic, Alber.

Boche?ski, Joseph M. (1974), Logic and Ontology, "Philosophy East and West" 24, pp. 275-292. https://doi.org/10.2307/1398384

Brown, Stephen F. (1972), Walter Burleigh's Treatise De suppositionibus and its Infl uence on William of Ockham, "Franciscan Studies" 32, pp. 15-64.

Coll, José Ma. (1950), San Vicente Ferrer visto por un coetáneo y condiscípulo, Barcelona, Diputación Provincial.

Cormier, Hyacinthe-Marie (1905), L'instruction des novices à l'usage des Frères Prêcheurs, composé sur d'anciens manuscrits, París, Librairie Poussielgue.

Courtenay, William J. (2008), Ockham and Ockhamism: Studies in the Dissemination and Impact of his Thought, Leiden - Nova York, Brill. https://doi.org/10.1163/ej.9789004168305.i-420

Covington, Michael (1984), Syntactic Theory in the High Middle Ages, Londres - Nova York, Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511735592

Denifle, Henri; Chatelain, Émile (1889), Chartularium Universitatis Parisiensis, tom 1, París, Delalain. https://doi.org/10.1017/CBO9781107338500.002

De Rijk, Lambert M. (1969), Signifi catio y suppositio en Pedro Hispano, "Pensamiento" 25, pp. 225-234.

De Rijk, Lambert M. (1971), The Development of suppositio naturalis in Mediaeval Logic, "Vivarium" 9, pp. 71-107; 11 (1973), pp. 43-79. https://doi.org/10.1163/156853471X00073

De Rijk, Lambert M. (1985), La philosophie au moyen âge, Leiden, Brill.

Douais, Célestin (1884), Essai sur l'organisation des études dans l'Ordre des Frères Prêcheurs au treizième et au quatorzième siècle (1216-1342), París - Tolosa, Picard-Privat.

Douais, Célestin (1885), Les freres prêcheurs en Gascogne au XIIIe et au XIVe siècle, París - Auch, Champion-Cocharaux.

Douais, Célestin (1893), Assignations des livres aux religieux du couvant des Frères Prècheurs de Barcelone (XIIIe-XIVe siècles), "Revue des bibliothèques" 3, pp. 48-83.

Ehrle, Franz (1925), Der Sentenzenkommentar Peters von Candia, des Pisaner Papstes Alexanders V. Ein Beitrag zur Scheidung der Schulen in der Scholastik des vierzehnten Jahrhunderts und zur Geschichte des Wegestreites, Münster, Aschendorff.

García Cuadrado, José Angel (1994), Hacia una semántica realista. La filosofía del lenguaje de San Vicente Ferrer, Pamplona, Eunsa.

Gaskin, Richard (1997) Überlegungen zur Identitätstheorie der Prädikation, "Wissenschaft und Wahrheit" 60, pp. 87-103.

Geach, Peter T. (1980), Subject and Predicate, dins Reference and Generality. An Examination of Some Medieval and Modern Theories, Ithaca - Londres, Cornell University Press.

Gómez García, Vito Tomás (1997), Actas de Capítulos Provinciales de la Provincia Dominicana de Aragón, pertenecientes a los a-os 1368, 1369, y 1370, "Escritos del Vedat" 27, pp. 251-286.

Gómez García, Vito Tomás (2001), Actas de Capítulos Provinciales de la Provincia Dominicana de Aragón, pertenecientes a los a-os 1371, 1372 y 1373, "Escritos del Vedat" 31, pp. 199-242.

Gorce, Matthieu-Maxime (1935), Saint Vincent Ferrer, París, Lecoffre.

Gössmann, Elisabeth (1974), Antiqui und Moderni im Mittelalter: eine geschichtliche Standortbestimmung, Múnic, Schöningh.

Gracia, Jorge J. E. (ed.) (1994), Individuation in Scholasticism. The Later Middle Ages and the Counter-Reformation, 1150-1650, Albany, State University of New York.

Grellard, Christophe; Ong-Van-Cung, Kim Sang (2005), Le vocabulaire de Guillaume d'Ockham, París, Ellipses.

Hoenen, Peter (1953), La théorie du jugement d'après St. Thomas d'Aquin, Roma, Universitas Gregoriana.

Kann, Christoph (1994), Die Eigenschaften der Termini. Eine Untersuchung zur Perutilis logica Alberts von Sachsen, Leiden - Boston, Brill.

Kaluza, Zenon (1988), Les Querelles doctrinales à Paris. Nominalistes et réalistes aux confi ns du XIVe et du XVe siècle, Bèrgam, Lubrina.

Klima, Gyula (2008), The Nominalist Semantics of Ockham and Buridan: a Rational Reconstruction, dins Gabbay, Dov D.; Woods, John (eds.), Handbook of the History of Logic, Amsterdam, North Holland, pp. 389-431. https://doi.org/10.1016/S1874-5857(08)80028-3

Kluxen, Wolfgang (2007), Introd. a Tomàs d'Aquino, De ente et essentia. Über das Seiende und das Wesen, Friburg, Herder.

Lagerlund, Henrik (2012), The Turn to Epistemology in the Fourteenth Century: Two Underlying Motives, "Proceedings of the Society for Medieval Logic and Metaphysics" 10, pp. 47-55.

Lang, Albert (1935), Johann Müntzinger, ein schwäbischer Theologe und Schulmeister, dins Lang, Albert; Legner, Joseph; Schmaus, Michael (eds.), Aus der Geisteswelt des Mittelalters (Studien und Texte

Martin Grabmann gewidmet), Münster, Aschendorff, vol. 2, p. 1200-1230.

Libera, Alain de (1987), Suppositio et inclusio dans les théories médiévales de la référence, dins Danon-Boileau, Laurent; Libera, Alain de (ed.), La référence, París, Ophrys, pp. 9-34.

López García, Àngel (1996), La lingüistica valenciana a l'edat mitjana: sant Vicent Ferrer i els modistes, dins Prunyonosa, Manuel (ed.), Historiografia lingüistica valenciana, València, Universitat de València, pp. 47-58.

Maierù, Alfonso (1972), Terminologia logica della tarda scholastica, Roma, Edizioni dell'Ateneo. (Lessico intellectuale europeo; 8)

Maierù, Alfonso (1994), Regulations Governing Teaching and Academic Exercices in Mendicant studia, dins Pryds, Darleen N. (ed.), University Training in Medieval Europe, Leiden - Nova York, Brill, pp. 1-35.

Marsili d'Inghen (1983), Suppositiones, dins Bos, Egbert P. (ed.), Treatises on the Properties of Terms, Dordrecht - Boston, Reidel, pp. 52-97.

McCord Adams, Marilyn (1976), What Does Ockham Mean by Supposition?, "Notre Dame Journal of Formal Logic" 17, pp. 375-385. https://doi.org/10.1305/ndjfl/1093887629

McCord Adams, Marylin (1985), "Things Versus Hows", or Ockham on Predication and Ontology, dins Bogan, James; McGuire, James E. (eds.), How Things Are, Dordrecht - Boston, Reidel. https://doi.org/10.1007/978-94-009-5199-0_7

McInnery, Ralph (1996), Aquinas on Analogy, Washington, The Catholic Universisty of America Press.

Michon, Cyrille (1994), Nominalisme. La théorie de la signifi cation d'Occam, París, Vrin.

Mira, Joan Francesc (2002), Sant Vicent Ferrer. Vida i llegenda d'un predicador, Alzira, Bromera.

Moody, Ernest A. (1953), Truth and Consequence in Mediaeval Logic, Amsterdam, North Holland.

Mulchahey, Michèle (1998), "First the Bow is Bent in Study…". Dominican Education before 1350, Toronto, Pontifi cal Institute of Mediaeval Studies.

Normore, Calvin G. (1987), The Tradition of Medieval Nominalism, dins Wippel, John F. (ed.) Studies on Medieval Philosophy, Washington, The Catholic University of America Press.

Nuchelmans, Gabriel (1980), Late-Scholastic and Humanist Theories of the Proposition, Amsterdam, North Holland.

Panaccio Claude (1999), Le discours intérieur: De Platon à Guillaume d'Ockham, París, Seuil.

Parsons, Terence (2013), The Power of Medieval Logic, dins Bolyard, Charles; Keele, Rondo (eds.), Later Medieval Metaphysics. Ontology, Language and Logic, Nova York, Fordham University Press, pp. 188-205.

Pelletier, Jenny; Roques, Magali (eds.) (2017), The Language of Thought in Late Medieval Philosophy, Berlín, De Gruyter. https://doi.org/10.1007/978-3-319-66634-1

Perler, Dominik (1992), Der propositionelle Wahrheitsbegriff im 14. Jahrhundert, Berlín, De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110863390

Pfänder, Alexander (1929), Logik, Halle, Niemeyer.

Pinborg, Jan (1972), Logik und Semantik im Mittelalter. Ein Überblick, Stuttgart - Bad Cannstatt, Fromman-Holzboog.

Pinborg, Jan (1984), Some Problems of Semantic Representations in Medieval Logic, dins Pinborg, Jan, Medieval Semantics, Londres, Variorum Reprints, art. VIII, pp. 254-278.

Read, Stephen L. (1991), Thomas of Cleves and Collective Supposition, "Vivarium" 29, pp. 50-84. https://doi.org/10.1163/156853491X00035

Read, Stephen L. (1999), How is Material Supposition Possible?, "Medieval Philosophy and Theology" 8, pp. 1-20. https://doi.org/10.1017/S1057060899081013

Read, Stephen L., (2016), Logic in the Latin West in the Fourteenth Century, dins Novaes, Catarina Dutilh; Read, Stephen L. (eds.), The Cambridge Companion to Medieval Logic, Cambridge, Cambridge University Press, pp. 142-165. https://doi.org/10.1017/CBO9781107449862.007

Reichert, Benedictus-Maria (ed.) (1904), Chronica Ordinis, dins Chronica et chronicorum excerpta historiam Ordinis Praedicatorum illustrantia, Roma, Typographia Polyglotta. (Monumenta Ordinis Fratrum Praedicatorum Historica; tom. 7-1)

Risse, Wilhelm (1965), Bibliographia Logica: Verzeichnis der Druckschriften zur Logik mit Angabe ihrer Fundorte, Hildesheim, Olms.

Scott, Theodore K. (1965), John Buridan on the Objects of Demonstrative Science, "Speculum" 40, pp. 654-673. https://doi.org/10.2307/2851403

Spade, Paul V. (1998), Late Medieval Logic, dins Marenbon, John (ed.), Medieval Philosophy, Londres - Nova York, Routledge, pp. 402-425.

Spruit, Leen (1994), Species intelligibilis: from Perception to Knowledge, vol 1: Classical Roots and Medieval Discussions, Leiden - Nova York, Brill.

Strawson, Peter F. (1974), Subject and Predicate in Logic and Grammar, Londres, Methuen.

Thomas, Ivan (1993), Epistemic Logic in the Later Middle Ages, Londres - Nova York, Routledge.

Thomas, Ivo (1952), Saint Vincent Ferrer's De suppositionibus, "Dominican Studies" 5, pp. 88-102.

Trentman, John A. (1965), Vincent Ferrer on the Logician as artifex intellectualis, "Franciscan Studies" 25, pp. 322-337.

Trentman John A. (1977), Introduction dins Vicent Ferrer, Tractatus de suppositionibus, ed. John A. Trentman, Stuttgart - Bad Cannstatt, Frommann-Holzboog, pp. 11-86. (Grammatica speculativa. Sprachtheorie und Logik des Mittelalters; 2)

Trentman, John A. (1979), The Idea of Signifi cation in Vincent Ferrer's Logic, dins Actas del V Congreso internacional de fi losofía medieval, Madrid, Editora Nacional.

Tweedale, Martin (2007), Rethinking Representation in Medieval Ages: A vade-mecum to Medieval Theories of Mental Representation, dins Lagerlund, Henrik (ed.), Representation and Objects of Thought in Medieval Philosophy, Aldershot - Burlington, Ashgate, pp. 81-100.

Vignaux, Paul (1948), Nominalisme au XIVe siècle, Montreal, Institut d'Études Médiévales - París, Vrin.

Viola, Coloman (1990), L'école thomiste au Moyen Âge, dins Fløistad, Guttorm; Klibansky, Raymond (eds.) Contemporary Philosophy. A New Survey. Vol. 6/1: Philosophy and Science in the Middle Ages, Doerdrecht - Boston - Londoen, Kluwer, pp. 345-377.

Weijers, Olga (1987), Terminologie des universités au XIIIe siècle, (Lessico intellettuale europeo; 39), Roma, Edizioni dell'Ateneo.

Weijers, Olga (1995), La disputatio à la Faculté des arts de Paris (1200-1350 environ). Esquisse d'une typologie, Turnhout, Brepols. https://doi.org/10.1484/M.SA-EB.5.106199

Yrjönsuuri, Mikko (1997), Supposition and Truth in Ockham's Mental Language, "Topoi" 16, pp. 15-25. https://doi.org/10.1023/A:1005759617955

Zimmermann, Albert; Vuillemin-Diem, Gudrun (1974) (eds.), Antiqui und Moderni. Traditionsbewußtsein und Fortschrittsbewußtsein im späten Mittelalter, Berlín, De Gruyter.

Zupko Jack (2003), John Buridan. Portrait of a Fourteenth-Century Arts Master, Notre Dame, Indiana, University of Notre Dame Press.

Descargas

Publicado

2019-06-30

Cómo citar

Batalla, J., & de la Cruz Vergari, E. (2019). Vicent Ferrer i la lògica del segle XIV. Anuario De Estudios Medievales, 49(1), 13–44. https://doi.org/10.3989/aem.2019.49.1.01

Número

Sección

Temas Monográficos

Artículos más leídos del mismo autor/a

  • Elena de la Cruz Vergari, Marta Punsola Munárriz, Máximo Diago Hernando, Sebastià Riera Viader, Sergi Grau Torras, Karen Stöber, Jacobo Vidal Franquet, Mercè Viladrich, Prim Bertran Roigé, Daniel Piñol Alabart, Daniel Genís i Mas, Elena Maccioni, Esther Tello Hernández, Albert Reixach Sala, Montserrat Casas Nadal, Jorge Díaz Ibáñez, Teresa Vinyoles Vidal, Marta Segarrés Gisbert, Julia Pavón Benito, Fiorella Fragnoli, Roberto J. González Zalacaín, Eva Izquierdo Molinas, Ramon Martí Castelló, Ramon J. Pujades i Bataller, Marion Coderch, Notas bibliográficas , Anuario de Estudios Medievales: Vol. 43 Núm. 1 (2013)