Three fragments in visigothic script preserved in the KBR Library in Brussels

Authors

DOI:

https://doi.org/10.3989/aem.2024.54.2.1391

Keywords:

fragmentology, Toledo, Gregory the Great, Liber horarum Toletanus, Liber missarum Toletanus

Abstract


The KBR Library in Brussels houses three manuscript fragments in Visigothic script that have not been studied until now. In this article, they will be examined from a codicological and philological perspective in order to elucidate their origin and determine their contents. The conclusion is that they are three fragments from three different codices held in the Cathedral Library of Toledo. One of them contains a fragment from Gregory the Great's Homiliae in Ezechielem (Toledo, BC, 9-6); and the other two are liturgical fragments from a Liber horarum Toletanus (Toledo, BC, 33-3) and a Liber missarum Toletanus (Toledo, BC, 35-3).

Downloads

Download data is not yet available.

References

Avenoza, Gemma. «Biblias perdidas y fragmentos recuperados». Anuario de Estudios Medievales 53, n.º 1 (2023): 187-233.

Boccini, Fabiana, ed. Bibliotheca Gregorii Magni manuscripta. Censimento dei manoscritti di Gregorio Magno e della sua fortuna (epitomi, florilegi, agiografie, liturgia) / Bibliotheca Gregorii Magni manuscripta. Census of Manucripts of Gregory the Great and His Fortune (Epitomes, Anthologies, Hagiographies, Liturgy). Vol. 1, Aachen - Chur. Florencia: SISMEL - Edizioni del Galluzzo, 2015.

Casiodoro. Expositio psalmorum. Editado por Marcus Adriaen. CC SL 97-98. Turnhout: Brepols, 1968.

Castaldi, Lucia. «Homiliae in Hiezechielem prophetam». En La trasmissione dei testi latini del Medioevo / Mediaeval Latin Texts and their Transmission, vol. 5, Gregorius I papa, editado por Lucia Castaldi, 3-43. Florencia: SISMEL - Edizioni del Galluzzo, 2013.

Catalunya, David y Carmen Julia Gutiérrez. «Mozarabic Preces in Ars Nova Notation: A New Fourteenth-Century Fragment Discovered in Spain». Plainsong and Medieval Music 22, n.º 2 (2013): 153-167.

Corpus orationum, Tomus I: A-C. Orationes 1-880. Editado por Eugène Moeller, Jean-Marie Clément y Betrand Coppieters ’t Wallant. CC SL 160. Turnhout: Brepols, 1992.

Corpus orationum, Tomus II: D. Pars prima. Orationes 881-1707. Editado por Eugène Moeller, Jean-Marie Clément y Betrand Coppieters ’t Wallant. CC SL 160A. Turnhout: Brepols, 1993.

Corpus orationum, Tomus VIII: R-S. Orationes 4955-5538. Editado por Eugène Moeller, Jean-Marie Clément y Betrand Coppieters ’t Wallant. CC SL 160G. Turnhout: Brepols, 1996.

Corpus praefationum: Apparatus (A-P). Editado por Edmond Moeller. CC SL 161B. Turnhout: Brepols, 1980.

Corpus praefationum: Textus (A-P). Editado por Edmond Moeller. CC SL 161A. Turnhout: Brepols, 1980.

Cruz Herranz, Luis Miguel de la, María Carmendel Camino Martínez y Miguel C. Vivancos Gómez. «Dos nuevos fragmentos de un Liber Sermonum (s. XI) en el Archivo Histórico Nacional». Boletín de la Real Academia de laHistoria 219, n.º 3 (2022): 393-410.

Dekkers, Eligius y Aemilius Gaar. Clauis Patrum Latinorum. Steenbrugis: Brepols, 1995 (3.ª ed.).

Díaz y Díaz, Manuel Cecilio. «Códices y fragmentos de códices». En Memoria Ecclesiae III: Iglesia y cultura en las edades Media y Moderna. Santoral hispano-mozárabe en España. Actas del Congreso celebrado en Burgos (27 al 19 de julio de 1990), editado por Agustín Hevia Ballina, 34-47. Oviedo: Asociación de Archiveros de la Iglesia en España, 1992.

D’Imperio, Francesca Sara, ed. Bibliotheca Gregorii Magni manuscripta. Censimento dei manoscritti di Gregorio Magno e della sua fortuna (epitomi, florilegi, agiografie, liturgia) / Bibliotheca Gregorii Magni manuscripta. Census of Manucripts of Gregory the Great and His Fortune (Epitomes, Anthologies, Hagiographies, Liturgy). Vol. 5, Paris - Roma. Florencia: SISMEL - Edizioni del Galluzzo, 2023.

Duba, William y Christoph Flüeler. «Fragments and Fragmentology. Editorial». Fragmentology 1 (2018): 1-5.

Fernández Collado, Ángel. «Códices visigóticos y Cantorales mozárabes en la Biblioteca Capitular de Toledo. Notas para un catálogo». En El canto mozárabe y su entorno. Estudios sobre la música de la liturgia viejo hispánica, editado por Ismael Fernández de la Cuesta, Rosario Álvarez Martínez y Ana Llorens Martín, 21-36. Madrid: Sociedad Española de Musicología, 2013.

Fernández Collado, Ángel. «Los manuscritos litúrgicos Visigótico-Mozárabes de la Biblioteca Capitular de Toledo». En Fernández Collado, Ángel, Alfredo Rodríguez González, Isidoro Castañeda Tordera, Andrey A. Volkov y Salvador Aguilera López, Los Códices Visigóticos Litúrgicos de la Biblioteca Capitular de Toledo, 9-31. Toledo: Cabildo Primado Catedral de Toledo, 2018.

Fernández Collado, Ángel, Alfredo Rodríguez González e Isidoro Castañeda Tordera. Los manuscritos e impresos bíblicos de la Biblioteca Capitular de Toledo. Toledo: Cabildo Primado Catedral de Toledo, 2012.

Fernández Collado, Ángel, Alfredo Rodríguez González, Isidoro Castañeda Tordera, Andrey A. Volkov y Salvador Aguilera López. Los códices visigóticos litúrgicos de la Biblioteca Capitular de Toledo. Toledo: Cabildo Primado Catedral de Toledo, 2018.

Férotin, Marius. Le Liber mozarabicus sacramentorum et les manuscrits mozarabes. París: Firmin-Didot, 1912 (reimpr. Roma: Edizioni liturgiche, 1995).

Flores Arcas, Juan Javier. Las horas diurnas del Liber horarum de Silos. Introducción y edición crítica (Cod. Silos, Arch. Monástico, 7). Santo Domingo de Silos: Abadía de Silos, 1997.

Gilson, Julius Parner. The Mozarabic Psalter (MS British Museum, Add. 30,851). Londres: Harrison and Sons, 1905 (reimpr. Woodbridge: Boydell Press, 2010).

Gimeno Blay, Francisco Miguel. Librorvm Fragmenta. Incunables i manuscrits reutilizats en la Biblioteca Històrica. Valencia: Universitat de València - Biblioteca Històrica, 2023.

Gregorio Magno. Homiliae in Hiezechihelem prophetam. Editado por Marcus Adriaen. CC SL 142. Turnhout: Brepols, 1971.

Gregorio Magno. Homiliae in Euangelia. Editado por Raymond Étaix. CC SL 141.Turnhout: Brepols, 1999.

Gros i Pujol, Miquel dels Sants. «El Ordo missae de la tradición hispánica A». En Liturgia y música mozárabes. Ponencias y comunicaciones presentadas al I Congreso Internacional de Estudios Mozárabes: Toledo, 1975, 45-64. Toledo: Instituto de Estudios Visigótico-Mozárabes de San Eugenio, 1978.

Gros i Pujol, Miquel dels Sants. «Fragments de passioner i de leccionari del santoral de la Biblioteca Episcopal de Vic dels segles IX-XIII». Miscel·lània Litúrgica Catalana 26 (2018): 97-145.

Hymnodia hispanica. Editado por José Castro Sánchez. CC SL 167. Turnhout: Brepols, 2010.

Hornby, Emma y KatiIhnat. «Continuous Psalmody in the Old Hispanic Liturgy». Scriptorium 73, n.º 1 (2019): 3-33.

Hornby, Emma, KatiIhnat, Rebecca Maloy y Raquel Rojo Castillo. Understanding the Old Hispanic Office: Texts, Melodies and Devotion in Early Medieval Iberia. Cambridge: Cambridge University Press, 2022.

Janini, José. Liber missarum de Toledo y libros místicos. Vol. 1, Texto. Toledo: Instituto de Estudios Visigótico-mozárabes de Toledo, 1982.

Janini, José. Liber missarum de Toledo y libros místicos. Vol. 2, Introducción. Libros místicos. Toledo: Instituto de Estudios Visigótico-mozárabes de Toledo, 1983.

Janini, José y Ramón Gonzálvez. Catálogo de los manuscritos litúrgicos de la Catedral de Toledo. Toledo: Diputación provincial, 1977.

Migne, Jacques-Paul. Patrologia Latina. Vol. 86. París: Apud Editorem, 1850.

Millares Carlo, Agustín. Los códices visigóticos de la catedral toledana: cuestiones cronológicas y de procedencia. Madrid: Editorial Hernando, 1935.

Millares Carlo, Agustín. Nuevos estudios de paleografía española. México: Casa de España en México, 1941.

Millares Carlo, Agustín. Corpus de códices visigóticos. Vol. 1, Estudio, editado por Manuel Cecilio Díaz y Díaz, Anscari M. Mundó, José Manuel Ruiz Asencio, Blas Casado Quintanilla y Enrique Lecuona Ribot. Las Palmas de Gran Canaria: UNED - Centro Asociado de las Palmas de Gran Canaria, 1999.

Missa gothica seu mozarabica, et officium itidem gothicum diligenter ac dilucide explanata ad usus percelebris mozarabum sacelli Toleti a munificentissimo cardinali Ximenio erecti. Angelopoli: Typis Seminarii Palafoxiani, 1770.

Pérez González, Carlos. «Los códices españoles». En Poesia dell’alto medioevo europeo: manoscritti, lingua e musica dei ritmi latini/ Poetry of Early Medieval Europe: Manuscripts, Language and Music of the Latin Rhytmical Texts, editado por Francesco Stella, 323-351. Florencia: SISMEL - Edizioni del Galluzzo, 2000.

Pinell, José M. «Los textos de la antigua liturgia hispánica. Fuentes para su estudio». En Estudios sobre la liturgia mozárabe, editado por Juan Francisco Rivera Recio, 109-164. Toledo: Diputación provincial, 1965.

Pinell, José M. «Las horas vigilares del oficio monacal hispánico». En Liturgica, 3: 197-340. Montserrat: Abadía de Montserrat, 1966.

Pinell, José M. Liber orationum psalmographus. Colectas de salmos del antiguo rito hispánico. Recomposición y edición crítica. Barcelona: CSIC, 1972.

Reinhardt, Klaus y Ramón Gonzálvez. Catálogo de códices bíblicos de la Catedral de Toledo. Madrid: Fundación Ramón Areces, 1990.

Rojo Carrillo, Raquel. «Old Hispanic Chant Manuscripts of Toledo: Testimonies of a Local or of a Wider Tradition?». En A Companion to Medieval Toledo: Reconsidering the Canons, editado por Yasmine Beale-Rivaya y Jason Busic, 97-139. Leiden: Brill, 2018.

Ruiz García, Elisa. Catálogo de la sección de códices de la Real Academia de la Historia. Madrid: Real Academia de la Historia, 1997.

Ruiz Torres, Santiago. «Los fragmentos litúrgicos del Archivo Capitular de Huesca (siglos XI-XVI)». Miscel·lània Litúrgica Catalana 24 (2016): 79-120.

Ruiz Torres, Santiago, Juan Pablo Rubio Sadia. «Catálogo de los fragmentos litúrgico-musicales del obispado de Sigüenza (siglos XI-XVI)». Medievalia 20, n.º 1 (2017): 225-264. Fecha de consulta 4 de julio de 2024, https://raco.cat/index.php/Medievalia/article/view/332133.

Suárez González, Ana. «Un leccionario fragmentario pregótico en el Archivo Histórico Provincial de Ourense». Boletín Auriense 48-49 (2018-2019): 109-136.

Suárez González, Ana. «Cuatro fragmentos litúrgicos plenomedievales en el Archivo de Santa María de Oseira (Ourense)». Miscel·lània Litúrgica Catalana 27 (2019): 331-347.

Suárez González, Ana. «Cuatro leccionarios fragmentarios de Cistercienses (siglos XII-XIII)», Miscel·lània Litúrgica Catalana 29 (2021): 237-279.

Vives, José, Jerónimo Claveras. Oracional Visigótico: edición crítica. Barcelona: CSIC, 1946.

Zapke, Susana. «Liber misticus». En Hispania Vetus. Manuscritos litúrgicomusicales de los orígenes visigóticos a la transición francorromana (siglos IX-XII), editado por Susana Zapke, 308. Bilbao: Fundación BBVA, 2007.

Published

2024-12-30

How to Cite

Álvarez López, F. J. . ., & Martín-Iglesias, J. C. (2024). Three fragments in visigothic script preserved in the KBR Library in Brussels. Anuario De Estudios Medievales, 54(2), 1391. https://doi.org/10.3989/aem.2024.54.2.1391

Issue

Section

Miscelaneous Studies

Funding data

Ministerio de Ciencia e Innovación
Grant numbers PID2020-116175GB-100